Monument verbouwen, herstellen of onderhouden

Wat is het?

Onderhouden

Wanneer u klein onderhoud uitvoert, waarbij geen wijziging van detaillering, profilering, vormgeving, materiaalsoort en/of kleur optreedt, is het niet nodig een omgevingsvergunning aan te vragen. Bij klein onderhoud kunt u denken aan het schilderen van kozijnen in dezelfde kleur of het opstoppen van een rieten dak. Het vervangen van inpandige, duidelijk niet monumentale onderdelen is eveneens vergunningsvrij. Denk hierbij aan een 25 jaar oude keuken. Doe de vergunningscheck om te kijken of uw plannen vergunningsvrij uitgevoerd kunnen worden.

Herstellen en verbouwen

Wanneer u van plan bent onderdelen aan uw monument te herstellen of als u uw monument wilt verbouwen, dan heeft u altijd een omgevingsvergunning nodig. Behoud van de oorspronkelijke onderdelen en materialen staat altijd voorop. Repareren heeft de voorkeur. Als behoud niet mogelijk is, dan kan vernieuwen worden overwogen. Bij vernieuwen moeten zoveel mogelijk de historische bouwkarakteristieken behouden blijven. De restauratieladder biedt een goed afwegingskader bij de afweging tot herstel en vernieuwen. 

Het verbouwen van een monument mag geen onevenredige aantasting van de monumentale waarden tot gevolg hebben. Verbouwen mag ook geen schade toebrengen aan de bouwconstructie op korte en lange termijn. Omdat de monumentale waarden, gebruikte materialen en toegepaste constructie bij ieder monument anders zijn, is het verbouwen van een monument maatwerk. Breng eerst de monumentale waarden en de bouwwensen in kaart. Dit zijn de uitgangspunten voor het aanvragen van een vergunning.

Wat moet ik doen?

  • Check via Omgevingsloket of u een vergunning moet aanvragen.
  • Leg vóórdat u de vergunning aanvraagt aan de gemeente uit wat u wilt doen. De gemeente kan dan meteen zeggen of dit kan en mag. Zo voorkomt u dat u een aanvraag indient die later wordt afgewezen.
  • Vraag de vergunning aan via Omgevingsloket online.
  • Als het geen grote verbouwing is, vraagt u de vergunning minstens 8 weken van tevoren aan.
  • Als het wel een grote verbouwing is, doet u dit minstens 6 maanden van tevoren.
  • Bij een grote verbouwing maakt de gemeente eerst een ontwerpbesluit over uw aanvraag.
  • Als u het niet eens bent met het ontwerpbesluit, kunt u binnen 6 weken uw mening (zienswijze) hierover geven. Geef in uw zienswijze aan waarom.
  • U ontvangt vanzelf bericht of u de vergunning krijgt.

Wat heb ik nodig?

  • Uw DigiD als u een particuliere eigenaar bent.
  • Uw eHerkenning als u als ondernemer eigenaar bent.
  • Situatietekeningen (schaal 1:1.000).
  • Plattegrond van iedere bouwlaag met maten en de bestemming van de ruimte (schaal 1:100).
  • Alle gevelaanzichten en relevante doorsneden (schaal 1:100).
  • Beschrijving van de bestaande en nieuwe situatie.
  • Gedetailleerde beschrijving van het monument.

Hoelang duurt het?

Binnen 8 weken ontvangt u van ons bericht. De gemeente kan deze periode met 6 weken verlengen. Soms hebben wij advies en toestemming van een andere organisatie (bevoegd gezag) nodig. Dan komen er nog 4 weken bij.

Bezwaar maken

Bent u het niet eens met de beslissing van de gemeente? 
Maak dan binnen 6 weken bezwaar.

Extra informatie

Onderhoud, restauratie, verbouwen en verduurzamen van monumenten is specialistisch werk. Laat u adviseren door een specialist met kennis van monumenten. Neem bij vragen gerust contact op met onze erfgoedadviseurs via erfgoed@nijkerk.eu. Zij helpen graag en kunnen u verder helpen.

Subsidies

Voor onderhoud en restauratie van gemeentelijke monumenten is per 1 september 2025 de Subsidieregeling instandhouding gemeentelijke monumenten van kracht.

Voor de instandhouding van rijksmonumenten verstrekt het Rijk verschillende subsidies Zo is er de Woonhuissubsidie en de Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim). Op de website monumenten.nl leest u meer over deze regelingen en de voorwaarden.